เมื่อบุตรชายคนหนึ่งของ พระสุรินทรภักดี (เชียงปุม เจ้าเมืองปะทายสมัน) ผู้มีนามว่า สุ่น ทราบว่า นางดาม เป็นผู้มีตระกูลสูง ก็ได้เสียเป็นสามีภรรยากัน ฝ่ายชาวเมืองเขมร เมื่อทราบว่า นางดามซึ่งเคยเป็นนายตน ได้เป็นลูกสะใภ้ของเจ้าเมือง ก็พากันอพยพตามกันมาอยู่มากขึ้น ด้วยเหตุนี้ พลเมืองบ้านไผทซึ่งแต่ก่อนเคยเป็นส่วย จึงมีชาวเขมรมาปะปนมากขึ้น
เมื่อพระสุรินทรภักดี (เชียงปุม) ถึงแก่กรรม นายสุ่นจึงได้รับแต่งตั้งขึ้นเป็นเจ้าเมือง นามว่า หลวงสุรินทรภักดี มีอำนาจเต็มที่ ไม่ต้องขึ้นต่อเมืองพิมาย ได้ขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ. 2350
ครั้นเมื่อหลวงสุรินทรภักดี (สุ่น) ถึงแก่กรรมลง นายม่วง บุตรชายได้รับแต่งตั้งขึ้นเป็นเจ้าเมือง นามว่า พระยาสุรินทรภักดี (ม่วง) และเนื่องจากเจ้าเมือง เคยมีนามว่า สุรินทร์ ต่อ ๆ กันมาหลายชั่วคน คนโดยมากจึงได้เรียกบ้านไผท ว่า เมืองสุรินทร์
เมื่อพระยาสุรินทรภักดี (ม่วง) ถึงแก่อนิจกรรม นายปรางก็ได้รั้งตำแหน่งแทน แต่ยังมิทันได้รับพระราชทานเจ้าเมืองก็ถึงแก่กรรมเสียก่อน นายจรัญ น้องชายจึงได้เป็นเจ้าเมืองแทน มีบรรดาศักดิ์เป็น พระสุรินทรภักดี (จรัญ) และเป็นพระยาสุรินทรภักดี ในระหว่างครองเมืองนี้ ได้มีข้าหลวงส่งมาจากกรุงเทพฯ กำกับราชการ 1 นาย
จนกระทั่งเมื่อพระยาสุรินทรภักดี (จรัญ) ถึงแก่กรรม จึงโปรดเกล้าฯ ให้ส่งเจ้าเมืองจากกรุงเทพฯ มาประจำที่เมืองนี้ ทำให้สุรินทร์ คงเป็นจังหวัด พลเมืองถือตนว่าเป็นชาติไทย
ความตอนหนึ่งในหนังสืออักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2507
ที่มา หน่วยวิจัยแผนที่และเอกสารประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ขอขอบคุณผู้สนับสนุนเว็บไซต์ของเรา
#โรงแรมอารีน่า (Arena Hotel Surin)
Website : http://www.arenahotelsurin.com/
FB : https://www.facebook.com/ArenaHotel.Surin
โทร : 044-519555 โทร : 063 356 2455
#โรงแรมมาติน่า (Martina Hotel Surin)
website : http://www.martinahotelsurin.com/
FB : https://www.facebook.com/martinahotel
โทร : 044 713 555 มือถือ : 086 469 6545
#โรงแรมสวนปาล์มรีสอร์ท
โทร. 044-713333